Jagiellonowie zawsze dbali o rozwój miast, gdyż dawało to możliwość pomnożenia dochodów królewskiej szkatuły. Stąd liczne przywileje, stąd prawa „wolnego rynku”, to jest zwalnianie wędrownych kupców od ceł lub przymusowej sprzedaży towarów. Sztuki zdobnicze rozkwitają jak nigdy dotąd na polskich ziemiach. Biżuteria jest importowana i eksportowana. Szlachta i bogaci mieszczanie wręcz prześcigają się w jej używaniu. W ratuszu nowomiejskim w Gdańsku wisi alegoryczny obraz (nieznanego autora) przedstawiający mieszczan z owych właśnie czasów. Uważny obserwator dopatrzy się na nim zupełnie niebywałej kolekcji biżuterii i klejnotów, którymi obwieszeni są notable. Obok nich dostrzeżemy polskich panów, poznać to po strojach ozdobionych równie bogato. W wieku XVI, jak wiadomo, ostatecznie ukształtowała się warstwa szlachecka jako właściciel posiadłości ziemskich, zajmując uprzywilejowaną pozycję w stosunku do mieszczan, którym stopniowo ograniczano prawa i możliwości rozwoju.
W korzystnej sytuacji gospodarki folwarcznej nie było ani wśród możnych magnatów, ani nawet braci szlacheckiej nikogo, kto byłby obojętny na blask złota i klejnotów. Rzecz jasna dotyczy to w jeszcze większym stopniu płci pięknej. Złoto oraz klejnoty ceniono nie tylko ze względu na ich wysoki poziom artystyczny i kunszt wykonania, ale też z wyrachowania ekonomicznego, były bowiem najwygodniejszym walorem chroniącym wartości majątkowe, a równocześnie najbardziej ruchomym mieniem, łatwym do sprzedania, a w wypadku potrzeby do zastawienia na pokrycie i zabezpieczenie pożyczki.
Gromadzenie skarbów w złocie, srebrze, drogich kamieniach, jak również w formie cennych wyrobów biżuteryjnych było zwyczajem możnych w całej Europie, a także w Polsce.
Komentarze